Bij de verduurzaming van de woningvoorraad was Lefier betrokken bij het landelijke initiatief Stroomversnelling, waarin ze gold als een van de koplopers. Op het gebied van thema’s circulariteit en biobased neemt de Noord-Nederlandse woningcorporatie op kleinere schaal initiatieven. “We passen bijvoorbeeld in verschillende verduurzamingsprojecten vlas als isolatiemateriaal toe.”

Als grootste woningcorporatie van Noord-Nederland, met een bezit van ruim 28.500 huurwoningen, kent Lefier een grote verduurzamingsopgave. “In 2030 moeten onze woningen gemiddeld over energielabel A beschikken”, vertelt manager Assetmanagement en Investeringen Jan Willem Stevens van deze woningcorporatie. “Momenteel zitten we met onze woningvoorraad gemiddeld op energielabel B. Dat betekent dat we nog flink wat werk hebben.” De afgelopen tien jaar heeft Lefier al veel gedaan. “In 2014 sloten we ons aan bij de Stroomversnelling en als een van de eerste corporaties voerden we ook enkele grote Nul-op-de-Meterrenovaties uit. In totaal ging het om zo’n 600 tot 700 woningen, zowel grondgebonden als gestapelde bouw.

Bij nieuwbouwwoningen is Nul-op-de-Meter onze standaard en bij de verduurzaming van bestaande woningen met energielabel E, F of G richten we ons eerst op de bouwkundige schil. Zo kunnen we sneller meer woningen met lage energielabels verduurzamen, want het niveau Nul-op-de-Meter is erg kostbaar.” Inmiddels beschikt Lefier over zo’n 1.800 woningen met energielabel E, F en G, waar ze voor een verbeterde bouwkundige schil wil zorgen. Met name in Groningen en Emmen staan nog steeds woningen uit de jaren 40, 50 en 60 van de vorige eeuw. Ons streven is om jaarlijks zo’n 1.500 woningen te verduurzamen. Daarbij richten we ons,naast huurwoningen met energielabel E, F en G, ook op woningen met energielabel C en D, omdat ook deze woningen energetisch niet genoeg zijn voor de toekomst en de betaalbaarheid van onze huurders.”

Jan Willem van Lefier: “Het is voor ons het prettigst als een circulair of biobased bouwmateriaal eenvoudig een-op-een een regulier bouwmateriaal kan vervangen.”

CO₂-neutraal en gasloos

Naast de verduurzamingsopgave werkt Lefier samen met de Groningse corporaties Acantus, Groninger Huis, Wierden en Borg en Wold & Waard onder de naam ‘Gewoon Groen’. Vanuit dit initiatief worden verschillende initiatieven ontplooid, waaronder de gezamenlijk inkoop van zonnepanelen en aanvraag voor de Meer-subsidie voor verduurzamingsprojecten. Voor het subsidietraject wil Lefier projecten inbrengen met een all electric-oplossing. Verschillende aspecten maken dit echter lastig, geeft Jan Willem aan. “We beschikken over zo’n 8.000 woningen met energielabel C en D en per jaar willen we zo’n 1.000 woningen verduurzamen. In een deel van deze woningen wilden we als tussenstap een hybride warmtepomp installeren. Hoewel het kabinet die verplichte vervanging per 2026 geschrapt heeft, voeren we wel nog steeds proefprojecten met hybride warmtepompen uit. We beschouwen deze manier als een goede tussenoplossing naar 2050, ook met het oog op netcongestie. Uiteindelijk willen we wel volledig van het gas af.”

De netcongestie zorgde ervoor dat Lefier deze woningen nog niet grootschalig met onder meer een warmtepomp kan verduurzamen tot all electric-woningen. Ook de opkomst van warmtenetten speelt hierbij een rol, zegt Jan Willem. “Zo’n 48 procent van de gemeenten in ons gebied heeft een plan om een warmtenet aan te leggen. Ik verwacht niet dat in al die gemeenten een warmtenet komt. Maar als een gemeente zo’n plan heeft, dan laten wij nu nog geen warmtepompen in de woningen installeren. Daarbij kan het een paar jaar duren, voordat een gemeente een definitief besluit neemtover de komst van een warmtenet en deze ook daadwerkelijk van de grond komt.”

Lefier heeft als streven om jaarlijks 1.000 huurwoningen te verduurzamen.

Circulair bouwen

Bij de toepassing van circulaire en secundair materialen neemt Lefier kleinere stappen. Een van die stappen is om haar vaste bouwers te vragen om initiatieven te nemen op het gebied van circulaire en biobased materialen en op deze manier kennis op te doen. Zo past Lefier inmiddels in verschillende verduurzamingsprojecten vlas als isolatiemateriaal in het dak toe. Daarnaast werkt de corporatie aan de verduurzaming en uitbreiding van een studentenflat in Groningen, door zogeheten kruislaaghout (CLT) te gebruiken om een verdieping op de flat te bouwen. Deze flat wordt geïsoleerd en krijgt een warmtepompinstallatie. “Daarnaast werken we in het Vief-kwartier in Groningen samen met de gemeente Groningen aan de komst van vier gebouwen om te wonen, te werken en te creëren. Deze gebouwen maken we van biobased bouwmaterialen, waaronder hout”, vertelt Jan Willem. “Als voorwaarde om de toepassing van een circulair of biobased bouwmateriaal op te schalen, is het voor ons het prettigst als zo’n bouwmateriaal eenvoudig een-op-een een regulier bouwmateriaal kan vervangen. Maar het kan ook op een andere manier. Zo zijn we met (toe)leveranciers in gesprek om vrijkomende materialen uit sloop- en verduurzamingsprojecten opnieuw te gebruiken.”

Tekst: Tim van Dorsten