In hoeverre wordt klimaatbeleid een thema bij de volgende verkiezingen? Het Nationaal Klimaat Platform (NKP) organiseerde over dit onderwerp een talkshow, waarin deze vraag naar voren komt én beantwoord wordt.

Onder leiding van Kees Vendrik van NKP zaten de volgende deelnemers aan tafel:

• Wietse Walinga, directeur van Duurzaam Gebouwd
• Miel Janssen, voorzitter van energiecooperatie WattNu
• Niek Mouter, onderzoeksbureau Populytics
• Rosa Uijtewaal, politiek redacteur NRC, schrijft over economische zaken en klimaat
• Yvonne Hofs, politiek verslaggever op de Haagse redactie van De Volkskrant
• Cor de Horde, politiek verslaggever Het Financieele Dagblad

Eerst wordt de actualiteit in de schijnwerpers gezet, want waarom haperen klimaat- en energietransities? Van netcongestie tot de vertraagde warmtetransitie: er zijn diverse ‘mitsen en maren’. Tegelijkertijd is er goed nieuws te melden.

Zo is het aandeel hernieuwbare energie gestegen en dragen meer innovaties bij aan het oplossen van het klimaatprobleem. Het aantal duurzame innovaties in het bijzonder nemen toe. Een ander positief punt is dat bedrijven meer en meer inzetten op verduurzamen. Zo verwacht 66 procent van bedrijven in 2025 meer vaart te maken en verwacht 65 procent een versnelling in Europa.

Consistent beleid

Welk beleid gaat klimaatverandering mitigeren en wat ‘werkt’ bij particulieren en bewoners? Volgens Miel moet er consistent gestuurd worden met beleid op bijvoorbeeld het isoleren. Er wordt nu steeds vaker als nieuwe standaard aangehouden dat een huis geïsoleerd wordt. En dit moet ook ondersteund worden door overheidsstimuli, bijvoorbeeld subsidies “Maar bewoners worden wel gek van het zigzagbeleid”, geeft Miel aan, waardoor hij “pleit voor consistentie”.

Vinden bewoners klimaat wel écht belangrijk? Niek loopt door een onderzoek, een methode van TU Delft om burgers van overheidsbeleid beter te meten: “Je zet een grote groep burgers op de stoel van de ministers. Om de CO₂-reductiedoelen te halen moesten burgers laten weten op welke ze wilden inzetten.” Wat waren de resultaten? “95 procent van de deelnemers zet in op ‘verhuurders moeten beter isoleren’. De minst populaire was het verhogen van de aardgasbelasting.

Iedereen moet mee

Ook werd onderzoek gedaan waar mensen geen maatregelen hoefden te kiezen: 97 procent van de mensen die niet hoefden te kiezen, kozen tóch voor maatregelen. Verder vindt Miel het belangrijk dat er een collectiviteitsbelang is. Bijvoorbeeld door met een complete wijk van het aardgas af te gaan. “In plaats van dat er bij één bewoner aan wordt geklopt om van het aardgas af te gaan, maar de rest moet ook mee.”

Bovenwettelijk uitvragen?

Speelt dat ook in de gebouwde omgeving een rol? Wietse reageert: “Bestuurders willen wel, maar worden tegengehouden door Rijksoverheidsbeleid. Verduurzamingsmaatregelen komen daardoor in het gedrang, omdat bijvoorbeeld niet bovenwettelijk worden uitgevraagd. Ten opzichte van wat er gevraagd wordt in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), voorheen het Bouwbesluit 2012.” Het peloton is rondom energietransitie in beweging, maar duidelijkheid vanuit Den Haag is noodzakelijk. “Kies een duidelijk pad, bijvoorbeeld all-electric en ga niet ronddwalen. De sector wacht nu af en we moeten snel duidelijk hebben waar we naartoe gaan.”

Wietse Walinga: "De bouwsector heeft nu een afwachtende houding door een gebrek aan duidelijk beleid. Er moet snel duidelijkheid komen." 

Lokale samenwerkingen

Als politieke partij kan klimaatbeleid oplossingen genereren voor problemen in de gebouwde omgeving. Wietse: “Verduurzamen we niet, dan gaan we over CO₂-budgetten heen. Dan gaan renovaties en nieuwbouw niet door en wordt de wooncrisis nóg groter. Daarom moeten we het hebben over het hier en nu en de voordelen van verduurzaming. De energierekening verlagen, het comfort verhogen, veel scherper in beeld brengen en erop inzetten.” Miel: “Maar er zijn kansen. Bijvoorbeeld op bedrijventerreinen. Het ene bedrijf heeft elektriciteit nodig om zijn elektrische voertuigen te laden, weer een ander wekt te veel stroom op. Op die manier moet je problemen met elkaar oplossen. Zoek elkaar dus op, met lokale samenwerkingen.”

Klimaatbeleid op Klimaattop Gebouwde Omgeving

Klimaatbeleid, uitvoering én samenwerkingen tussen publieke en private partijen zijn belangrijke onderwerpen voor de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2025. Je leest hier meer. Bekijk hier de video.