Circulaire transitie heeft nu meer stimulansen nodig

timer4 min
Circulaire transitie heeft nu meer stimulansen nodig

Het is gek dat zo veel aandacht en stimulansen gaan naar de transitie naar een energieneutraal Nederland, vindt Paul van Doorn van Giesbers Ontwikkelen en Bouwen. “Terwijl we een manier moeten vinden om de energietransitie én de transitie naar een circulaire economie meer met elkaar in balans te brengen.” Een oplossing lijkt wel voorhanden.

De transitie naar een energieneutraal Nederland is de afgelopen jaren flink op gang gekomen. Deze transitie heeft echter als nadeel dat hiervoor veel primaire materialen en grondstoffen nodig zijn. “Koper, aluminium en staal zijn bijvoorbeeld van belang om zonnepanelen en windmolenparken voor duurzame energie te bouwen”, vertelt Paul van Doorn, senior conceptontwikkelaar bij Giesbers Ontwikkelen en Bouwen uit Wijchen. “Tegelijkertijd proberen we de transitie naar biobased bouwen op gang te brengen. Aangezien het gebruik van biobased bouwmaterialen nog niet gebruikelijk is, is dit veel duurder dan het gebruik van traditionele bouwmaterialen, op basis van primaire grondstoffen. Het ontbreekt nog aan de juiste stimulansen om het gebruik van biobased bouwmaterialen aan te jagen, terwijl dit nu veel meer nodig is.”

In de Milieuprestatie Gebouwen (MPG) ziet hij vooralsnog geen meerwaarde. “In de transitie naar een circulaire economie wordt heel snel een stok gebruikt en worden strengere eisen opgelegd in de vorm van de MPG. Die zorgen ervoor dat een woning duurder wordt. Hiervan heeft de markt en ook een consument alleen maar last, want er is op dit moment juist een tekort aan betaalbare woningen. Terwijl er in de energietransitie alleen maar stimulansen zijn, zoals de salderingsregeling voor zonne-energie, om deze transitie zo veel mogelijk op gang te houden.”

Van Doorn beschouwt deze transities, die tegelijkertijd plaatsvinden, dan ook als concurrenten van elkaar. “Zo zorgen de eisen voor energieneutrale en gasloze woningen en gebouwen ervoor dat steeds meer installatietechniek nodig is om hieraan te voldoen. Maar op het gebied van de transitie naar een circulaire economie is het juist goed om zo min mogelijk installaties in een gebouw onder te brengen. Zo kunnen beide transities met elkaar botsen. Gezien de circulaire doelen heeft de circulaire transitie nu juist meer stimulansen nodig.”

Regierol

Om de transitie naar een circulaire economie flink te stimuleren, ziet hij een belangrijke regierol liggen bij de overheid en bij financiële instellingen. “Zo besloot de overheid dat kopers van woningen extra mogen lenen om energiezuinige maatregelen te nemen. Het zou mooi zijn als kopers van een woning met een materialenpaspoort ook gebruik kunnen maken van deze ruimere hypotheekmogelijkheden”, geeft Van Doorn aan. “En waarom wordt een koper van een nieuw gebouw niet financieel beloond als het gebouw op zo’n manier ontworpen is dat de bouwmaterialen opnieuw te gebruiken zijn? Een financiële instelling vindt het nog heel ingewikkeld om dat in euro’s te wegen, mede gezien de regels vanuit de meer lineair gedreven economie waaraan ze zich dienen te conformeren. Maar als zij bereid zijn om de hogere eindwaarde van een product, zoals een woning, mee te wegen in hun financieringsvraagstuk, dan kunnen bijvoorbeeld kopers van woningen de hogere kosten voor dat product eenvoudiger gefinancierd krijgen.”

Ook ziet hij een rol voor de bouwsector. “De markt is ingericht op basis van betaalbaarheid om gebouwen zo goedkoop mogelijk te bouwen”, legt hij uit. “Het zou goed zijn als marktpartijen kijken op welke manier dit anders is in te regelen, zodat niet de goedkoopste prijs steeds centraal staat. Er moeten meer businessmodellen worden ontwikkeld, die redeneren vanuit een Total Cost of Ownership-gedachte. Dit kan bijvoorbeeld met Product-as-a-Service, waarbij een producent eigenaar blijft van een product en alleen kosten in rekening brengt voor het gebruik ervan.”

Circulaire transitie heeft nu meer stimulans nodig

Paul van Doorn: "Het zou mooi zijn als kopers van een woning met een materialenpaspoort ook gebruik kunnen maken van ruimere hypotheekmogelijkheden."

Er zijn volgens hem wel bedrijven die vooral intrinsiek gedreven bezig zijn met het toepassen van biobased materialen in gebouwen. Zo past Giesbers in verschillende bouwprojecten het duurzame kruislaaghout toe. “We doen dit vanuit onze eigen intrinsieke motivatie. Het is echter niet goed dat de overheid hiervan afhankelijk is, want daarmee halen we de circulaire doelen van 2030 en 2050 niet.”

CO2-voetafdruk

Hoewel beide transities tegen elkaar strijden, lijkt een oplossing wel voorhanden. “Zowel de energie- als de materialentransitie draaien om de reductie van de CO2-uitstoot en het verhogen van CO2-opslag zoals dat gebeurt in biobased materialen. Als instrument kan de CO2-voetafdruk beide transities in balans brengen”, denkt Van Doorn. “De overheid kan deze voetafdruk nog meer gebruiken om bedrijven te belonen, in plaats van te straffen, door nog strengere eisen te stellen. Maar vooral om beide transities meer met elkaar in balans te brengen en daardoor meerwaarde te creëren.”

Tekst: Tim van Dorsten

Foto bovenaan: Giesbers werkt aan de totstandkoming van Kindcentrum Meerdijk in Waalwijk, dat in 2025 een gezond en toekomstbestendig schoolgebouw is met een laag energiegebruik en een gezond binnenklimaat. Gekwalificeerd in klasse B (goed) en op onderdelen zelfs A (uitmuntend). Het gebouw is volledig in hout gebouwd. RAU is betrokken als architect. (Afbeelding: RAU)

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c41 c225 c243 c301
E-zine Netcongestie

E-zine Netcongestie

Netcongestie wordt vaak in één adem genoemd met allerlei uitdagingen. We sluiten onze ogen niet voor de complexiteit voor de opgave, maar geven in ...

Lees verder

c223 c243
Bedrijfsvastgoed verduurzamen loont

Bedrijfsvastgoed verduurzamen loont

Deze whitepaper geeft je inzicht in wat verduurzaming van vastgoed oplevert, hoe je dit kunt aanpakken, en hoe je je in dit proces volledig kunt laten ...
c21 c225 c243 c301
Whitepaper laat kansen netcongestie zien

Whitepaper laat kansen netcongestie zien

Uitbreiden, verduurzamen of misschien denk je zelfs aan nieuwbouw. Je organisatie moet blijven draaien, inspelen op ontwikkelingen én voldoen ...

Lees verder

c21 c41 c225 c243 c265
Woningcorporatie verduurzaamt bijna 3.500 woningen

Woningcorporatie verduurzaamt bijna 3.500 woningen

In samenwerking met vier bouwpartners heeft Lefier de afgelopen jaren 3.442 sociale huurwoningen grondig verduurzaamd. Huurders profiteren hierdoor van een lagere ...

Lees verder

c21 c41 c185 c225 c243
Werkbezoek gemeente Gouda: lat voor verduurzaming ligt hoog

Werkbezoek gemeente Gouda: lat voor verduurzaming ...

De verduurzaming van maatschappelijk vastgoed levert een grote bijdrage aan het behalen van de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs. Als we over minder dan ...

Lees verder

c21 c225 c243 c301
'Een betaalbare energietransitie is mogelijk'

'Een betaalbare energietransitie is mogelijk'

De val van het kabinet vorige week opent nieuwe mogelijkheden voor belangrijke thema’s als energie en de aanpak van het overvolle stroomnet. Het vorige kabinet ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
De knop omzetten bij belangrijke transities

De knop omzetten bij belangrijke transities

Van energietransitie tot meerdere generaties laten samenwerken op de werkvloer en de kracht van AI: de Pop-Up Kennishub West Nederland, georganiseerd door Antea ...

Lees verder

c21 c225 c243
Platform voor AI-gedreven optimalisatie van gebouwen

Platform voor AI-gedreven optimalisatie van ...

Een platform biedt gebouwbeheerders en installateurs een hulpmiddel om het energieverbruik en de prestaties van één of meerdere gebouwen efficiënt ...

Lees verder

c21 c225 c243
Kansen voor verduurzaming van bestaand vastgoed

Kansen voor verduurzaming van bestaand vastgoed

Het verduurzamen van bestaand zakelijk vastgoed heeft veel voeten in de aarde. Technische mogelijkheden, het rendement en de planning zijn vaak lastig op papier ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243
Warmtepompnet voor verduurzamen rijtjeswoningen en portieketageflats

Warmtepompnet voor verduurzamen rijtjeswoningen ...

Een variant op de Zeer Lage Temperatuur (ZLT) warmtenetten is het Warmtepompnet. Een oplossing die volgens Itho Daalderop in het bijzonder interessant is voor de ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243 c263
Samenwerken voor een CO2-neutrale gebouwde omgeving

Samenwerken voor een CO2-neutrale gebouwde omgeving

Al over minder dan vijf jaar moeten we 55 procent CO2-reductie realiseren. Het potentieel hiervoor schuilt onder andere in het aanpakken van de installatietechniek ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243
“Geen volgende stap, maar een sprong vooruit”

“Geen volgende stap, maar een sprong vooruit”

In Fort Altena presenteerde STIEBEL ELTRON een volledig vernieuwde generatie warmtepompen onder de naam wpnext. De lancering werd bijgewoond door installateurs, ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up