Een project waarin innovatie, sociale duurzaamheid en goede communicatie samenkomen. Hoe pakt woningcorporatie Domesta de verduurzaming aan van 130 woningen met houten beganegrondvloeren?

Domesta werkt samen met onderhoudspartner Boekema en isolatiespecialist Profijt Isolatie aan de vloerisolatie van 130 woningen met houten beganegrondvloeren. De keuze voor een circulair, dampopen isolatiesysteem stond hierbij centraal. De aanleiding? Tochtklachten van huurders en een bodemisolatie die tekortschoot. Bewoners klaagden over tocht en koude voeten. Tegelijkertijd waren de woningen voorzien van houten beganegrondvloeren – een type constructie waarbij traditionele PUR-isolatie vaak juist meer kwaad dan goed doet.

“Ouderwetse PUR sluit de vloer volledig af,” vertelt Bram Postmus van Domesta. “Bij houten vloeren loop je dan het risico op verstikking of zelfs houtrot. Dat wilden we absoluut voorkomen.” Op zoek naar een alternatief raakte Bram tijdens de Renovatiebeurs in 2022 in gesprek met Gertjan Prins van Profijt Isolatie. Die introduceerde een alternatief: een dampopen, circulair toepasbare open-cel PU-schuim, specifiek geschikt voor houten vloeren. Het bleek de start van een intensieve samenwerking, waarin ook Michael Brinkhof van Boekema vastgoedonderhoud – onderhoudspartner van Domesta – betrokken werd.

Een circulair alternatief uit Canada

Het gekozen isolatiemateriaal is geen nieuw  product: het werd ruim dertig jaar geleden ontwikkeld in Canada, waar al veel met hout wordt gebouwd. Inmiddels wordt het ook al meer dan tien jaar in Europa, in Tjechië nabij Praag, geproduceerd en toegepast. “Het product wordt uitsluitend aangebracht door gecertificeerde applicateurs, die een verplichte opleiding in dit land volgen en onder toezicht staan van een onafhankelijke, geaccrediteerde instantie (SKG-IKOB)”, vertelt Gertjan over de oplossing. “Het is een innovatie op het vlak van spuitisolatie, waarvan Huntsman Building Solutions de producent is.”

Wat het product onderscheidt van traditionele PUR, is de open celstructuur, die dampdoorlatend is en het hout laat ‘ademen’. Daarnaast is het flexibel, losmaakbaar en te recyclen – eigenschappen die perfect aansluiten op de groeiende behoefte aan circulaire renovatieoplossingen. Gertjan voegt toe: “Bovendien worden de grondstoffen gemaakt van gerecycled plastic en is het eindproduct ook weer terug te voeren naar een grondstof. Daarmee is het mogelijk om de cirkel rond te maken. “In Nederland hebben we een enorme renovatieopgave bij woningen met houten vloeren en houten daken,” legt Gertjan uit. “Dit type isolatie sluit daar perfect op aan.”

Michael Brinkhof van Boekema was in eerste instantie kritisch, mede vanwege eerdere ervaringen met traditionele PUR: “Je wilt geen chemische restlagen op houten vloeren als woningen over twintig jaar misschien gesloopt worden. Dit nieuwe product hecht minder sterk en is eenvoudiger te scheiden. Dat past veel beter bij circulair denken.”

Meer dan techniek

Een technisch duurzaam product is één, maar een soepel project vereist meer. Zo was het essentieel om bewoners goed voor te lichten. De negatieve beeldvorming rond isolatie en associatie met PUR vroeg om transparantie over het gebruikte materiaal, het proces en de eventuele impact op de gezondheid. “Samen met Profijt hebben we een duidelijke brief opgesteld, waarin we uitlegden wat we gingen doen en wat het product was. Daardoor kregen we nauwelijks bezwaren”, vertelt Michael.

De voordelen voor bewoners bleken snel merkbaar. Al na een paar dagen gaven bewoners aan dat ze minder last hadden van koude voeten. Dat sprak zich rond, waardoor ook aanvankelijke twijfelaars alsnog overstag gingen.

De uitdagingen

Het project liep over een jaar en kende – zoals elk renovatieproject – uitdagingen. Van onverwachte lekkages tot kruipruimtes vol water in het najaar. Door regelmatige afstemming tussen Domesta, Boekema en Profijt bleef het proces strak georganiseerd – ondanks de onvermijdelijke uitdagingen. Iedere drie weken werd de planning besproken, inclusief obstakels en bewonerswensen.

“We werkten met een strakke planning: vier woningen per dag, twee dagen per week,” aldus Gertjan. “Maar doordat het sloopbedrijf al twee weken van tevoren de oude isolatie verwijderde, konden we wel flexibel omgaan met bewoners die onverwacht afwezig waren.” Ook het sociale aspect kreeg aandacht: bewoners met gezondheidsproblemen of persoonlijke omstandigheden konden rekenen op maatwerk en aanpassing van de planning.

Gezondheid en monitoring

Gezondheid was een belangrijk thema in het project. Profijt Isolatie liet emissietesten uitvoeren in samenwerking met een onafhankelijk lab en onderzoeksbureau Nieman. Zowel in labomstandigheden als in de praktijk bleek het product géén schadelijke emissies vrij te geven – belangrijk voor bewoners én voor uitvoerend personeel.

Daarnaast wordt het project actief gemonitord. “Monitoring gebeurt nog veel te weinig in Nederland,” stelt Gertjan.  In 2025 worden steekproeven gedaan om te controleren of de laagdikte nog goed is en of er sprake is van vochtopname. Ook krijgen bewoners de vraag hoe hun ervaringen zijn met comfort en hoe ze het effect van de oplossing ervaren. .

Ook volgens Bram is monitoring op de korte en lange termijn essentieel om écht te kunnen zeggen dat een product zijn waarde heeft bewezen.

Lessen en tips voor andere corporaties

Voor Domesta, Boekema en Profijt Isolatie is het project in Hoogeveen een waardevol voorbeeld geworden van hoe je met de juiste afstemming én durf tot innovatie en een duurzame oplossing komt. “Als je niks nieuws probeert, weet je ook nooit of het beter kan,” besluit Bram.

De 5 opleverpunten voor corporaties: Op weg naar CO2-neutraal

Wat kunnen andere corporaties leren van dit project? De betrokken partijen delen hun belangrijkste lessen:

• Kies bewust voor een passend product – zeker bij houten vloeren.
• Durf te innoveren – ook als iets nog niet op grote schaal is toegepast.
• Communiceer helder en vroegtijdig met bewoners – neem zorgen weg aan de voorkant.
• Plan slim en flexibel – houd rekening met onverwachte situaties
• Blijf monitoren als je nieuwe producten en toepassingen gebruikt – duurzaamheid is meer dan een momentopname.

Binnenkort lees je dit artikel ook in het nieuwe Duurzaam Gebouwd Magazine!