De nieuwe Green Deal voor duurzame energie 

De nieuwe Green Deal voor duurzame energie 

Een opiniërende bijdrage over de Green Deal van Jan-Maarten Elias en Michel Chatelin.

Al sinds 2007 wordt er over de Green Deal gesproken als een oplossing voor zowel de financiële crisis als de klimaat crisis. De eerste Green Deal was een investering in groene technieken door de overheid wat resulteert in een verhoging van de werkgelegenheid. De afgelopen jaren is de interesse in deze Green Deal verminderd omdat we gewend zijn aan de huidige economische situatie en zijn we 'CO2'-moe.

Op dinsdag 30 november gaf Minister Verhagen van Economische Zaken in het NRC Handelsblad aan om vanuit een nieuwe Green Deal de duurzaamheidsambities van het kabinet te willen halen: 14% duurzame (hernieuwbare) energie en 20% CO2-reductie in 2020. Hij doelde daarbij niet op het investeren in dure groene technologieën maar vooral op het duurzaam samenwerken tussen publieke en private partijen.

Vanuit onder andere De Groene Zaak, een platform van bijna 80 (middel)grote ondernemingen die koploper zijn in duurzaam ondernemen, is dit idee van de nieuwe Green Deal tijdens de kabinetsformatie gelanceerd. Dinsdag 7 december jl. is dit in de Tweede Kamer besproken en zal in februari 2011 verder behandeld worden. Het lijkt een nieuwe richting voor Nederland maar er zijn al veel voorbeelden van zo'n Green Deal te vinden die winst op leveren voor alle betrokken partijen.

Vertrouwen als basis voor een duurzame samenwerking
Als basis voor de Green Deal ligt de duurzame samenwerking. Twee of meer partijen die elkaar vinden en besluiten gezamenlijk vanuit maatschappelijk, klimaat en economisch belang (People, Planet, Profit) hun doel te verwezenlijken. Over zo'n proces om tot een duurzame samenwerking te komen is al veel geschreven en het blijft lastig. Om tot een goede keuze te komen uit de aanbiedende partijen wordt naar prijs, referenties, plannen van aanpak, technische ondersteuning en dergelijke gekeken. Dit is de vertrouwde aanpak op basis van de huidige regels en mores.

Het belangrijkste is voor de keuze is echter het vertrouwen in elkaar en de manier hoe je met elkaar omgaat en zaken doet. Je werkt immers voor meerdere jaren met elkaar samen, veelal meer dan 15 jaar. Het is vergelijkbaar als een huwelijk waarbij je ook contractueel met elkaar verbonden bent. Zo'n liefdesverklaring komt ook niet tot stand via selectielijstjes, e-mail of een mooie website.

Inspirerende voorbeelden
Er zijn de laatste jaren een aantal nieuwe concepten ontstaan rondom een duurzame samenwerking om tot een Green Deal te komen en waar al voor energiebesparing en duurzame energie ervaring mee is opgedaan:

- Het gezamenlijk opstarten van een Lokaal Duurzaam Energiebedrijf (LDE) door een corporatie met een installatiebedrijf die onderhoud, beheer en exploitatie op zich neemt, leidt tot het toepassen van duurzame energie waarbij zowel de corporatie, de bewoners als de exploitant maximale voordeel krijgen uit duurzame energie. Belangrijk is dat de corporatie inzicht blijft houden in de energiekosten zodat de totale woonlasten voor de huurders beheersbaar blijven.

- Het inzetten van een ESCO (energy service company) door een gemeente om de aanleg, beheer en onderhoud van (duurzame) energie-installaties of zelfs van hele gebouwen of objecten over te laten nemen om een gegarandeerde energiebesparing zonder subsidies te realiseren. Dit maakt energiebesparing met gesloten beurzen mogelijk.

- Het 'outsourcen' van de duurzame energie installatie (veelal WKO) door een ziekenhuis of zorginstelling aan een investeerder/exploitant zodat het ziekenhuis extra financiële middelen krijgt voor hun eigen primaire proces en waarbij de kennis en kunde van de exploitant wordt gebruikt om de installatie zo betrouwbaar en rendabel mogelijk te laten draaien.

- Het verwarmen van een gemeentelijk binnenzwembad door het verbranden van houtafval dat uit dezelfde gemeente komt. Dit biedt winst voor zowel de exploitant van het zwembad (lagere energierekening), de exploitant van de biomassacentrale (rendement) als de gemeente (CO2 reductie èn hergebruik afval).

Publiek en privaat verstrengeld in elkaar: mag dat wel?
Mag je als overheid zo nauw samenwerking met het bedrijfsleven? Hoe zit het met de aanbestedingsplicht? Het staat overheden vrij om economische activiteiten zelf te verrichten dan wel aan derden toe te vertrouwen. In het laatste geval zal voor overheidsopdrachten of concessieopdrachten het aanbestedingsrecht van toepassing zijn.

Naast contractuele samenwerking tussen de publieke en private partijen is ook geïnstutionaliseerde samenwerking op het gebied van duurzame energie gewenst. Bijvoorbeeld een entiteit met gemengd kapitaal die in het kader van een PPS is opgericht. Daar wordt al regelmatig gebruik van gemaakt. Bijvoorbeeld bij de aanleg van infrastructuur zoals wegen, bruggen, tunnels, spoorwegtrajecten en jachthavens. Maar ook bij de ontwikkeling van een industriegebied, de bouw van een ziekenhuis of een multifunctioneel centrum of de aanleg en exploitatie van een bedrijvencomplex.

De overheid mag zich als ondernemer met duurzame energie bezig houden als hiermee haar doelstellingen worden gediend. Als een publiek belang speelt is participatie door de (decentrale) overheid in lokale energie initiatieven gerechtvaardigd. Bijvoorbeeld door middel van een Lokaal Duurzaam Energiebedrijf (LDE). Gemeenten en provincies kunnen zelfstandig keuzes maken over aandeelhouderschap of participaties in een LDE. Gaat een LDE overheidsopdrachten of concessieopdrachten uitvoeren of wordt deze door de overheid gefinancierd, dan zijn de aanbestedings- en staatssteunregels van toepassing.

Hoe gaan duurzame samenwerking en de aanbestedingsregels samen?
Uiteindelijk dient de overheid voor een transparante marktwerking te zorgen maar waarbij wel de kwaliteit van dienstverlening en levering van energie wordt gewaarborgd. Voor duurzame energie installaties is een goede exploitatie met betrouwbaar en kwalitatief goed onderhoud en beheer van levensbelang. Immers, een slecht onderhouden installatie met mankementen levert ontevreden eindgebruikers en uiteindelijk geen 'duurzame' installatie.

Verder werkt dit door als een negatief resultaat op de investering. Het is derhalve onverstandig wanneer een overheidsinstantie een aanbesteding voor een langjarige samenwerking voor duurzame energie alleen op prijs zal beoordelen (korte termijn) maar zal ook zich moeten richten op de exploitatie en langdurige samenwerking (lange termijn). Ervaringen uit het verleden bieden in dit geval wel degelijk garanties voor de toekomst.

Conclusie
De nieuwe Green Deal dat door het huidige kabinet wordt aangekondigd, biedt goede kansen voor zowel overheid als voor bedrijfsleven op het gebied van duurzame energie. Via langjarige samenwerking kan gezamenlijk een flinke stap gezet worden naar het realiseren van de doelstellingen voor 2020. Daar waar het bedrijfsleven elkaar sneller vindt in het opzetten van samenwerkingsverbanden, is de overheid gebonden aan aanbestedingsregels.

Door vanuit de overheid niet te kijken naar korte termijn winsten maar naar lange termijn rendementen op maatschappelijk, klimaat en economisch vlak, is de Green Deal met een betrouwbare partner realiseerbaar voor zowel energiereductie als voor het opwekken en leveren van duurzame energie. Dit leidt tot voordelen voor alle belanghebbenden.

Ir. J.M. Elias, directeur Unica Ecopower, investeerder en exploitant van duurzame energie installaties

Mr. M. Chatelin, advocaat en partner Eversheds Faasen, werkzaam in de hernieuwbare energiepraktijk

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c260
FSC waardeert WEC’s duurzame houtkeus

FSC waardeert WEC’s duurzame houtkeus

Deze week zijn er twee 2-meter hoge tropisch houten abri’s geplaatst op het buitenterrein van het WEC (Werelderfgoedcentrum Waddenzee) in Lauwersoog. Dit ...

Lees verder

c23 c225
Webinar: Vernieuwde software voor gebouwonderhoud

Webinar: Vernieuwde software voor gebouwonderhoud

Een meerjaren onderhoudsplanning blijft vaak steken in een statische lijst, die te weinig bijdraagt aan belangrijke doelstellingen. In dit webinar gaat Mark ...

Lees verder

c21 c40 c225 c260
Amsterdamse corporatie zet volgende stap naar houtbouw 

Amsterdamse corporatie zet volgende stap naar ...

Nadat Eigen Haard eerder voor bijna 140 flexwoningen met CLT-hout heeft gezorgd, is de Amsterdamse woningcorporatie inmiddels bezig om verdere stappen in het bouwen ...

Lees verder

c21 c41 c225
Wie is jouw favoriet voor de ABN AMRO Duurzame 50 van 2025?

Wie is jouw favoriet voor de ABN AMRO Duurzame ...

Wie wordt de winnaar van de 13e editie van de ABN AMRO Duurzame 50? De zoektocht is opnieuw begonnen: wie maakt er volgens jou de meeste impact bij de verduurzaming ...

Lees verder

c21 c225 c260
Biobased bouwen als heilige graal?

Biobased bouwen als heilige graal?

Gelukkig wordt er in Nederland niet alleen beleid gemaakt, maar wordt dit ook gemonitord en onderzocht. De Monitor Nationale Aanpak Biobased Bouwen laat ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225 c260
Wonion wil circulaire ambities uitvoeren met juiste partners 

Wonion wil circulaire ambities uitvoeren met ...

Woningcorporatie Wonion is in 2008 begonnen om haar woningen te verduurzamen. Dit gebeurde eerst door haar woningen te isoleren, maar inmiddels kijkt ze naar de ...

Lees verder

c21 c225
Whitepaper: verduurzaming van bedrijfsvastgoed

Whitepaper: verduurzaming van bedrijfsvastgoed

Wat levert verduurzaming van je bedrijfspand concreet op? En hoe pak je het slim aan, zonder zorgen over regelgeving, techniek of financiering? In deze nieuwe whitepaper ...

Lees verder

c21 c40 c225 c260
'De multiplier van biobased bouwen moet nog komen'

'De multiplier van biobased bouwen moet nog ...

Gemeenten en opdrachtgevers nemen een bepalende rol in met biobased bouwen. Aanbestedingen en uitvragen kunnen maken of breken, evenals de wet- en regelgeving die ...

Lees verder

c21 c41 c225
Duurzaam Gebouwd Magazine: actie voor de duurzaam gebouwde omgeving

Duurzaam Gebouwd Magazine: actie voor de duurzaam ...

De tweede editie van het Duurzaam Gebouwd Magazine is verschenen en nu online voor iedereen te lezen! Deze editie staat vol met actuele artikelen, vernieuwende ...

Lees verder

c21 c40 c225
Kamerbrief over implementatie EPBD: emissievrije gebouwen en nieuw energielabel

Kamerbrief over implementatie EPBD: emissievrije ...

In 2026 moet de derde herziening van de Europese richtlijn voor de energieprestatie van gebouwen, Energy Performance of Building Directive (EPBD IV), ...

Lees verder

c21 c225 c260
Boerenperspectief: afzetzekerheid en competitieve vergoedingen

Boerenperspectief: afzetzekerheid en competitieve ...

Er is werk aan de winkel als het gaat om de transitie naar een toekomstbestendige landbouwsector. Boeren hebben afzetzekerheid nodig en een competitieve vergoeding ...

Lees verder

c21 c225 c260
Samen bouwen aan de toekomst in Apeldoorn

Samen bouwen aan de toekomst in Apeldoorn

Op de plek van de voormalige basisschool in Ughelen verrijst een nieuw woonproject, dat niet alleen inspeelt op de woonbehoefte van vandaag, maar toekomstbestendig ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up