Koffiewater, anders laat de huidige kwaliteit van het IJmeer en Markermeer zich niet omschrijven, aldus Adriaan Geuze, de landschapsarchitect en oprichter van West 8 Landscape and Urban Design uit Rotterdam.

Geuze, die ook werkzaam is als 'visiting professor' landschapsarchitectuur aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit Harvard, werkte aan grote projecten als het Rotterdamse Schouwburgplein en aan een oplossing voor de dreiging van de stijging van de zeespiegel.

Almere 2.0
Als landschapsarchitect is hij samen met de bedenker van het duurzaamheidsbeginsel Cradle to Cradle, William McDonough en Winny Maas, ontwerper van de nieuwste structuurvisie van Almere, nauw betrokken bij de ontwikkeling van het plan IJland dat in juni samen met de Structuurvisie Almere 2.0 werd gepresenteerd.

Een revolutionair plan om de ecologie van het watergebied rondom Almere te verbeteren, want dat is nodig. "Het is verre van gezond, het water bevindt zich tussen dood en levend", aldus Geuze.

Diepe zandputten
Het watergebied kampt met een aantal problemen. Door af te zien van het volledig inpolderen van het Markermeer zit Nederland nu met een ziek meer in het midden van het land, vertelt de landschapsarchitect. Het water zit in een grote bak opgesloten en door slijtage van kleilagen is een slibprobleem ontstaan.

De oplossing voor alle problemen is volgens de plannenmakers om kort te gaan simpel: graaf diepe zandputten op strategische plekken in het Markermeer en het slib stroomt daar in. Door weer op andere plekken ondieptes aan te leggen, ontstaat de nodige ecologische diversiteit.

"Slib is in beweging en laat zich niet vastpakken. Deze fijne deeltjes zullen zich verzamelen op het diepste punt", vertelt Geuze. Het water wordt daardoor helderder en gezonder dus zullen flora en fauna tot hun recht komen.

Natuurverbetering
Wat maakt het plan dan revolutionair? Het gewonnen zand kan, geheel in lijn met het duurzaamheidsprincipe, gebruikt worden voor de vorming van eilanden: Almere IJland. Een groep eilanden met ruimte voor een grootschalig natuurgebied, gespiegeld aan de Lepelaarsplassen en met ruimte voor woningbouw. Geuze: "Studie wijst uit dat er naast natuurverbetering ook ruimte is voor de groei van Almere. Dit keer niet door inpoldering, maar door te bouwen boven de zeespiegel.
Bovendien zal IJland direct in verbinding staan met het IJmeer."

Op IJland is ruimte voor ongeveer vijfduizend woningen. "Stel je een waterstad voor die in het IJmeer is gepositioneerd. Waar alles kleinschalig is, waar geen auto voor de deur staat omdat auto's niet op het eiland mogen komen. Je hebt uitzicht op een kade of op het nieuwe moeras."

Met de kano naar Almere
Als het aan Geuze ligt wordt het straks mogelijk om vanuit de grachten van Amsterdam met de kano richting Almere te varen. "Het creëert fenomenale kansen voor de recreatie." Daarnaast biedt de ontwikkeling van eilandbewoning nieuwe perspectieven voor Almere. "Het gaat om nieuwe woonvormen waar Almere naar op zoek is. Je moet denken aan een nieuwe Zuiderzeestad, met een smoel naar het water", aldus Geuze.

Stiekem wordt zelfs gedacht aan de bouw van een olympisch dorp op IJland, mocht Amsterdam de Olympische Spelen in 2028 mogen organiseren.

Verschillende agenda's
Niet minder belangrijk is de IJmeerverbinding die in het plan is verwerkt. De metro-achtige verbinding komt vanuit het centrum van Stad en gaat de dijk over en via IJland in een tunnel de grond in, om vervolgens pas in IJburg weer boven de grond uit te komen. "Door IJland worden verschillende agenda's aan elkaar gekoppeld", zegt Geuze.

Het idee is een uitwerking die volgens de plannenmakers goed past bij de wens van de Stuurgroep Markermeer IJmeer om de ecologie te verbeteren. Deze groep overhandigde deze week haar ideeën aan staatssecretaris Tineke Huizinga.

Bron: Almere Vandaag