Duurzaamheid, energiebesparing en CO₂-reductie zijn sleutelwoorden van deze tijd. De overheid moet beleid maken. Maar wat is er te koop? Wat levert het op? Wat past bij de aard en schaal van de gemeente?

Conny Huijskes is milieuambtenaar in Oude IJsselstreek. “De gemeente Oude IJsselstreek wil een forse vermindering van CO₂-uitstoot. Een veelgehoorde ambitie in de gemeenteraad is een vermindering van 50 procent in 2020. Binnen het College van B en W beseft men dat 50 procent erg ambitieus is."

Daarom moet alles worden gedaan om de raadsleden zo grondig mogelijk te informeren om een verantwoorde afweging te kunnen maken, vertelt Huijskes. "We hebben afgesproken vast te houden aan de 50 procent reductie. De nadruk moet liggen op het samenspel tussen de gemeente, burgers en bedrijven. Immers, de gemeente kan deze ambitie niet alleen waarmaken.”

Winkelwagen
Volgens Huijskes is beleid maken niet eenvoudig. “De gemeenteraad vroeg zelf om grondig ingelicht te worden over alle mogelijkheden en effecten. Daar zijn verschillende avonden aan gespendeerd. De eerste avond stonden we stil bij een rapport met de huidige CO₂-uitstoot én wat mogelijk is om die te verminderen."

De tweede avond waren er enkele inspirerende sprekers uitgenodigd. Huijskes: "een wethouder van een andere gemeente en enkele sprekers uit het bedrijfsleven. Tijdens de derde avond gingen de raadsleden Klimaatwinkelen: koop wat je hebben wilt, leg dat in de winkelwagen en op de kassabon is te lezen wat het kost en wat het bijdraagt aan doelstellingen of ambities."

Hujiskes: "Heel concreet aan de slag met kaarten met daarop alle mogelijke maatregelen en wat ze opleveren. Want je kunt als gemeente wel besluiten om overal zonnepanelen te plaatsen, maar je moet wel weten hoeveel CO₂-uitstoot dat scheelt en wat de randvoorwaarden zijn. De reacties waren enthousiast. Na afloop wilde een aantal raadsfracties de kaarten meenemen naar huis om verder te bestuderen. Nou, dat zegt wel wat.”

Visiedocument
Bestuurders en ambtenaren moeten goed geïnformeerd worden om een verantwoorde keus te kunnen maken. “Dan kun je wel weer aankomen met eindeloze powerpoints, maar dat werkt niet. Daarom pakken we dat anders aan met Klimaatwinkelen."

Door middel van een onderzoek naar het energiegebruik binnen de gemeente en de mogelijkheden voor energiebesparing en duurzame energieopwekking worden de lokale kansen in beeld gebracht. Huijskes: "Deze kansen worden vertaald in informatiekaarten over de kansrijke technieken en besparingsmaatregelen. Vervolgens kunnen de deelnemers aan een sessie gaan ‘winkelen’: kaarten kiezen die hen aanspreken."

Zo wordt duidelijk welke aanpak de voorkeur van de gemeente heeft en wat het gaat kosten. Projectleider Hans van der Heide van DWA installatie en energieadvies. "Naderhand kunnen de uitkomsten van het Klimaatwinkelen gemakkelijk worden samengevoegd tot een visiedocument.”

CO₂-reductie
Klimaatwinkelen maakt ook zichtbaar wat de maatregelen opleveren aan energiebesparing en CO₂-reductie. “Sommigen raadsleden hebben vooraf uitsproken ideeën over te nemen maatregelen. Maar als maatregelen te weinig opleveren, moet je andere keuzes maken om je doelstelling te halen,” zegt Van der Heide.

“Eén ding staat vast: door het maken van afgewogen keuzes gaan gemeenten verstandig om met het geld van de burgers.”

Brede inzet
Oude IJsselstreek zette breed in bij het Klimaatwinkelen. Huiskes: “Naast raadsleden mocht het publiek ook meewinkelen. Geïnteresseerde burgers, vertegenwoordigers van landbouworganisaties, en potentiële initiatiefnemers van projecten op dit gebied waren aanwezig. En na afloop bleek dat er tussen de standpunten van de verschillende fracties niet eens zulke grote verschillen zaten. En daar heb je wat aan als het tot besluitvorming moet komen.”

Met de resultaten van die drie avonden wordt het energiebeleid van Oude IJsselstreek voor de komende jaren vastgelegd.

Tekst: Gerrit Dannenberg