Tijdens het gisteren gehouden congres AndersBouwen.Nu werd één ding duidelijk: duurzaamheid gaat in beginsel om samenwerken en vertrouwen. Uitstellen is geen optie…

Zo’n 400 deelnemers schreven zich in voor het congres, georganiseerd door Bedrijfschap Afbouw, Garantiefonds Gevelsystemen en Branchevereniging Producenten Gepleisterd Bouwen. Dagvoorzitter Inge Diepman liet haar nieuwsgierige kant zien en wist daarmee de zaal en de sprekers voor zich te winnen. Een dag met vier toonaangevende keynote-sprekers; met volop ruimte voor discussie en aandacht voor elkaar.

Ander bewustzijn
Frank Bijdendijk, voorzitter van het Nationaal Renovatie Platform startte de lezingen met de opmerking dat het echte probleem rond duurzaamheid het gedrag van mensen is. “Hoe kunnen we er voor zorgen dat mensen zich verantwoordelijker opstellen voor hun omgeving?” Volgens Bijdendijk ontstaat duurzame verantwoordelijkheid door een ander bewustzijn, door een emotionele binding met de gebouwde omgeving vanuit het hebben van een eigen keuzemogelijkheid. We moeten de vastgoedkolom volgens hem zien als een netwerk van samenwerking, waarbij het geven van vertrouwen aan elkaar daarbij wezenlijk is. Op schending van dit vertrouwen moeten volgens Bijdendijk dan ook zware sancties staan. “Maar vertrouwen van de ander begint bij vertrouwen bij jezelf.” Bijdendijk rekende de zaal tijdens zijn enthousiaste betoog voor dat duurzaamheid risicoverlaging betekent en verhoging van rendement. Deze opmerking opende een aantal bezoekers de ogen. “Duurzaamheid helpt ons economisch vooruit.”

Jongensdroom
Iwan Göbel, CEO van de Nederlandse sportwagenfabrikant Burton Car Company opende zijn presentatie met een korte film. “Sorry dames, ik gebruik nu eenmaal het woord ‘jongensdroom’ omdat dit bij mij het geval is. Ik verkoop geen product, ik verkoop emotie”, opende hij. “80% van de jongens koopt een bouwpakket. Dat hadden wij niet verwacht.” Volgens Göbel moet de bouw de oplossing niet in Den Haag zoeken maar bij de consument. “Maak die maar duidelijk dat het stoppen van 1000 euro aan duurzame middelen in een huis datzelfde huis 1000 euro meer waarde geeft. Dus niks terugverdientijden… Minder stookkosten, dat levert direct zo’n 30 % besparing op de energierekening. Rente op de bank levert minder op. Communiceer dat met de eindklant. Communiceer dat duurzaamheid business is!” Als de branch dit weet uit te stralen met het enthousiasme dat de Ondernemer van het Jaar 2005 dat doet tijdens zijn lezingen, dan zie ik het hoopvol in.

Circulaire economie
Jacqueline Cramer, oud-minister en tegenwoordig onder andere directeur van Utrecht Sustainable Institute betoogde dat complexe duurzaamheidsprojecten alleen werken door samenwerking, zowel in de fase van ontwikkeling als in de praktijk. Duurzame gebiedsontwikkeling biedt volgens Cramer volop kansen. Integrale aanpak vraagt echter om regie en lef van de markt. Cramer, ‘virtueel burgemeester van Cirkelstad Rotterdam’ deed tevens een oproep voor een circulaire economie, waarin alle gebruikte materialen in een product nuttig worden ingezet in hetzelfde of een ander product, zonder dat kwaliteitsverlies optreedt. Wanneer alle restproducten kunnen worden hergebruikt en de producten milieuneutraal zijn is deze kringloop compleet; in een proces van ontwerpen, beheren, amoveren, produceren en bouwen.

Processen liggen volgens Cramer niet louter en alleen bij de overheid. De politiek moet vandaag de dag volgend zijn. “Als je wilt dat er iets verandert, zal de politiek leiderschap en visie moeten tonen en de verantwoordelijkheid leggen bij de sector. Ik geloof in de kracht van mensen."

Ecologisering
Architect en visionair Thomas Rau liet aan de hand van een filmpje van de Amerikaanse president John F. Kennedy uit begin zestiger jaren van de vorige eeuw zien dat we zaken niet uit de weg moeten gaan als deze moeilijk zijn. Hij wilde naar de maan en dat is wat gebeurde. Rau zei dan ook: “We gaan iets doen omdat het moeilijk is, niet omdat het makkelijk kan.”

Ook hij deed een oproep voor een circulaire economie en ging daar op zijn manier ver in: “Afvalverbranding om energie op te wekken noemen wij groene stroom. We lijken wel gek! Het gaat om de ecologisering van de economie!”

Volgens Rau is de vrijheid die wij als mens hebben de belangrijkste energiebron die er is. We hebben volgens hem dan ook geen energieprobleem. “Het probleem is de grondstoffen. Die zijn eindig. De dingen die we in vrijheid willen doen kunnen we straks niet meer doen. We bevinden ons op een kantelpunt...” Rau vindt dan ook dat we moeten gaan bankieren in grondstoffen in de vorm van producten, waarbij we altijd terugkrijgen wat we hebben ingelegd. “We moeten afstand nemen van eigendom! Het gaat om de immateriële waarden”, zo beëindigde hij zijn enthousiaste betoog.

Tot slot
Als we doen wat we altijd al deden, verandert er niets. Veranderingen zijn noodzakelijk om de noodzakelijke transitie in gang te zetten. Vanuit de zaal werd een oproep gedaan voor een sociale innovatieslag in de bouw. Zodat alle betrokken partijen vanaf het begin gezamenlijk aan tafel zitten bij het bouwproces, in de vorm van samenwerking en door het nemen van gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Jan van den Broek

Foto: Rockin' Pictures