Nirwanaflat in Den Haag tachtig jaar jong

Nirwanaflat in Den Haag tachtig jaar jong

Tegen de verdrukking in verrees aan de Benoordenhoutseweg in Den Haag tachtig jaar geleden het modernste flatgebouw van Nederland. De Nirwanaflat is opgetrokken uit beton en met meer lucht en licht dan stedelingen ooit in hun woning hadden gezien.

Voor velen geldt dit gebouw als oudste flat van Nederland. Het was de eerste flat met een betonnen constructie en met zeven verdiepingen overtrof de woontoren alles wat toentertijd voor hoogbouw doorging. Bij het jubileum van Nirwana blikt architect Rainer Bullhorst terug op dit icoon van het Nieuwe Bouwen.

Nirwanaflat
"Nederlanders houden niet van naakt beton. Beton staat bekend als koud en ongezellig'', zei Bullhorst zondag. De toeloop op Nirwana, die in 1929 werd opgeleverd, was dan ook niet groot.

Voor het ontwerp van de flat, die inmiddels op de monumentenlijst staat, tekende architect Jan Duiker. Hij leunde daarbij op de expertise die zijn collega Jan Gerko Wiebenga had opgedaan in Amerika. Daar was in die tijd een gebouwhoogte van 300 meter al bijna vanzelfsprekend. Gebouwd werd met beton, daarmee kon je sneller én hoger bouwen. Bovendien was beton goedkoop.

Het motto van Duiker was 'licht en lucht'. Elk appartement had dan ook drie balkons en veel ramen. De 24 appartementen waren allemaal op de wensen van de bewoners afgestemd. Zo liet een bewoonster op de eerste etage zich een grotere woonkamer aanmeten, omdat haar vloerkleed hier anders niet in zou passen.

Goedkoop bouwmateriaal
Zelfs met het goedkope bouwmateriaal beton moest er in het jaar van de beurskrach beknibbeld worden op dit project. Vier soortgelijke flats op het terrein vlak achter het Malieveld kwamen niet verder dan de tekentafel. De flat die de crisis wel doorstond werd in sterk versoberde uitvoering neergezet.

Dat heeft uiteindelijk alleen maar bijgedragen aan de unieke en iconische status van het pand, vindt Bullhorst. Nirwana werd met 25 meter maar half zo hoog als de architecten voor ogen hadden. Met de noodgedwongen versobering had dat echter niets te maken; 50 meter gold in de jaren twintig als veel te hoog voor het Haagse stadsbestuur.

Restauratie
Bullhorst, sinds 2007 voorzitter van de Haagse welstandscommissie, nam de Nirwanaflat twintig jaar geleden onder handen voor een grondige restauratie. "Mensen spraken in die tijd schande van de flat. Het gebouw had met de jaren een vreemde roze kleur aangenomen. Zoals een witte sok die in rode was is terechtgekomen.'' Na de onderhoudsbeurt is het pand smetteloos wit.

Oorspronkelijk was de flat bedoeld voor oud-Indiëgangers die zich comfort en luxe konden veroorloven. De naam Nirwana verwijst dan ook niet toevallig naar een oosterse spirituele gemoedstoestand van 'hogere sferen' en 'ultieme rust'.

Wat de skyline van Den Haag betreft, hoort Nirwana al lang niet meer tot de 'hoogste sferen'. En met al het verkeer voor de deur is niet elk appartement meer even 'ultiem rustig'. Maar met Nirwana heeft Duiker - ondanks de recessie - geschiedenis geschreven in de Nederlandse architectuurgeschiedenis.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225 c302
VSME vormt praktisch startpunt voor duurzaamheidsrapportage

VSME vormt praktisch startpunt voor duurzaamheidsrapportage

Met de komst van de EU Omnibus zijn de verwachtingen rondom duurzaamheidsrapportage ingrijpend veranderd. Waar het veld eerst gedomineerd werd door vrijwillige ...

Lees verder

c21 c225 c243 c301
Handelingsperspectief en inspiratie in e-zine Netcongestie

Handelingsperspectief en inspiratie in e-zine ...

Netcongestie wordt vaak in één adem genoemd met allerlei uitdagingen. We sluiten onze ogen niet voor de complexiteit voor de opgave, maar geven in ...

Lees verder

c21 c225 c260
Bevrijd de bouw van zichzelf 

Bevrijd de bouw van zichzelf 

In de discussies over versnelling en verduurzaming van de bouw komt zelden één ongemakkelijke waarheid op tafel: dat onze bouwregelgeving in essentie ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Interview Diederik Samsom: deel 2

Interview Diederik Samsom: deel 2

Volgens Diederik Samsom moet het gesprek over duurzaamheid plaatsvinden aan de keukentafel, door gezinnen. "We moeten stimuleren om duurzamer gedrag te vertonen." ...

Lees verder

c21 c40 c225 c260
De stand van zaken van biobased bouwen in Nederland

De stand van zaken van biobased bouwen in Nederland

Niemand twijfelt aan de opmars van biobased bouwen. Het gonst in de markt over innovatieve ketens tussen bouwers en boeren, die materialen als vlas, hennep en miscanthus ...

Lees verder

c21 c143 c225
“Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders”

“Modernisering onderwijsvastgoed moet ...

“De nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog”, valt te lezen in een opiniestuk van Jan Joost Flim, directeur huisvestingsadviseur Draaijer. ...

Lees verder

c21 c225
Meebouwen aan klimaattechnologie van morgen

Meebouwen aan klimaattechnologie van morgen

Techstartups worden gevraagd zich te melden voor de Ruud van Berkel Award 2025. De jaarlijkse prijs is bedoeld voor jonge ondernemers, ontwerpers en innovators ...

Lees verder

c21 c225 c263
Vernieuwend traject: DOE Dag Praktijkonderwijs

Vernieuwend traject: DOE Dag Praktijkonderwijs

In samenwerking met het Aanvalsplan Arbeidsmarkttekorten Bouw, Energie en Techniek (BET) is door Binnenklimaat Nederland vanuit het Vakcentrum Binnenklimaattechniek ...

Lees verder

c21 c143 c185 c225 c300
Restwaardemethodiek voor circulaire schoolgebouwen

Restwaardemethodiek voor circulaire schoolgebouwen

Om duurzame en circulaire scholen werkelijkheid te maken, werd een nieuwe generieke landelijke standaard geïntroduceerd. De ontwikkeling was in handen van ...

Lees verder

c21 c225 c260
Primeur: ontdek de Growing Facade

Primeur: ontdek de Growing Facade

Op 8 juli aanstaande is het tijd voor innovatie. In samenwerking met studio Klarenbeek & Dros (Designers of the Unusual) nodigt Heijmans je uit om op deze datum ...

Lees verder

c21 c40 c225
Niet snoozen, opstaan!

Niet snoozen, opstaan!

De val van het kabinet Schoof I voelt als het indrukken van de snoozeknop. Kostbare tijd tikt weg om met enorme opgaven aan de slag te gaan, maar de keuze om verder ...

Lees verder

c21 c41 c225 c260 c265
Rapport: ‘Stimuleer vezelgewassen door opkopen koolstofcertificaten’

Rapport: ‘Stimuleer vezelgewassen door ...

Een rapport, te lezen op de website van Rijksoverheid.nl, laat zien dat het stimuleren van de aanplant van vezelgewassen het beste kan door het opkopen van koolstofcertificaten ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up