De woningmarkt staat onder druk en de uitdagingen zijn enorm. De afgelopen maanden verscheen in het nieuws dat de woningproductie omhoog moet om iedereen te kunnen huisvesten. Voornamelijk starters, middeninkomens en kwetsbare doelgroepen kunnen moeilijk een woning vinden. Stikstof, COVID-19 en de mogelijk nieuwe wetgeving voor geluidsnormen, die woongebieden onleefbaar kan bestempelen, zorgen voor complexiteit.

CO2-uitstoot & BENG 2021

Bovenstaand nieuws vergeet echter één van de grootste uitdagingen in de wereld; de CO₂-uitstoot. Om de opwarming van de aarde en de resulterende klimaatverandering tegen te gaan moet de CO₂-uitstoot van onze wereldeconomie verminderen. Nederland heeft harde afspraken gemaakt en samen met bijna 200 andere landen getekend voor het klimaatakkoord van Parijs om deze doelen te behalen.

Vanuit de Europese Unie is er een verplichting gecreëerd voor gebouwen, namelijk de ‘Energy Performance Buildings Directive’. In Nederland zal deze verplichting volgend jaar wetgeving worden met de intreding van de BENG 2021 (Bijna Energie Neutraal Gebouw). Het grootste verschil tussen de huidige en de nieuwe wetgeving voor duurzame gebouwen is dat er gekeken wordt naar de prestaties (energielabel) uitgedrukt in kWh/m². Er wordt niet meer alleen gekeken naar de toegepaste materialen voor gebouwschil, installaties en duurzame opwekeenheden, maar ook naar de daadwerkelijke verbruikte en opgewekte energie.

De EPBD is een Europees kader waar Nederland over moet rapporteren. Het grootte verschil wat wij zien als impact op de markt is het weten wat het verbruik uitgedrukt in kWh/m² is voor verschillende installatie onderdelen. Door intreding van de BENG 2021 geld er een aantoningsverplichting hiervan volgens de rekentool NTA8800 voor nieuwbouw. Uiteraard is het doorlopend weten van het verbruik vele male interessanter, zodat er aan de knoppen van de installatie gedraaid kan worden.

Innovatieve denkers nodig: studenten

In Nederland is er kennis en kunde nodig van de gehele bouwketen om eerdergenoemde uitdagingen op te lossen. Momenteel ontbreekt het aan werknemers en beschikbare tijd om nieuwe concepten uit te werken om de energietransitie te versnellen. Door studenten in het beroepsonderwijs te gebruiken als innovatieve denkers en concepttesters kunnen zowel het bedrijfsleven als de studenten veel leren. Daarbij ben ik van mening dat wanneer studenten grote verantwoordelijkheid krijgen en vervolgens deze ook nemen ze enorm snel leren en een goed eindproduct neerzetten voor het bedrijf. Studenten zijn belangrijk in de energietransitie.

In mijn functie bij Schneider Electric krijg ik de mogelijkheid om studenten te ondersteunen bij een internationale bouwcompetitie. Team Celcius van de Hogeschool Utrecht heeft met een nieuw woningbouwconcept de finale plaats in de Solar Decathlon 2020 Washington DC behaald. Oude netwerken en nieuwe bedrijven werden geraadpleegd waarbij wij gevraagd zijn om sponsoring in de vorm van kennis, netwerk en technische oplossingen op het gebied van Elektrotechniek.

Tijdens mijn eigen studie Electrical Engineering aan de Hogeschool Utrecht heb ik ook mee gedaan aan de Solar Decathlon 2017. Samen met medestudenten van de Hogeschool Utrecht hebben wij een woning ontworpen en gebouwd vanuit de visie modulair, circulair en zelfvoorzienend. Dat ik de studenten ging ondersteunen met de nieuwe uitdaging was dus logisch. De Solar Decathlon (SD) is een duurzaamheidswedstrijd voor studenten over de hele wereld. De SD is ontstaan om innovatie in de bouwsector te bevorderen door studenten te laten werken aan uitdagingen die vandaag en in de toekomst spelen in de (woning)bouw. De wedstrijd toetst de woningconcepten aan de hand van 10 thema’s gebaseerd op duurzaamheid, efficiëntie, architectuur, innovatie, gezondheid en marktpotentieel. De eisen binnen deze thema’s verplichten de studenten tot het ontwerpen van nieuwe woningconcepten, deze worden gebouwd, vervolgens getest en tentoongesteld aan de jury en het publiek op een jaarlijks wisselende locatie in de wereld. Het doel voor de studenten is natuurlijk het winnen van de wedstrijd. Het bedrijfsleven krijgt de mogelijkheid tot het vrijblijvend ontmoeten en opleiden van nieuw personeel op hun bedrijfsdomein. Ook kunnen zij innovatieve bouw- en installatieonderdelen tentoonstellen op een internationaal podium.

Innovatief bouwen en multicisciplinair samenwerken

De hoge leercurve door innovatief te bouwen en multidisciplinair samen te werken met alle opleidingen die nodig zijn om een bouwbedrijf te starten, zorgt ervoor dat je tijdens je studie breder leert kijken dan jouw eigen opleiding/expertise. Er vindt een vermenging plaats tussen Bouwkunde, Werktuigbouwkunde en Elektrotechniek samenwerkend met de opleidingen Technische Bedrijfskunde, Finance, HBO-Rechten, Communicatie, Veiligheidskunde en Bedrijfskunde. Het zoeken, overtuigen en laten samenwerken van zo’n diverse groep studenten met bedrijven zorgt ervoor dat er duurzaamheidstalenten voorbereid worden op uitdagingen van morgen. Daarnaast leidt de reis van de studenten naar de wedstrijd toe en het durven de hand op te steken bij complexe uitdagingen tot verbetering van kennis, ondernemerschap, hard- en soft skills en uitbreiding van het netwerk.

Doen is leerzamer dan toekijken

Als we kijken naar de uitdagingen die er vandaag zijn en deze weerleggen tegenover de mogelijkheden die technische innovaties brengen op het gebied van digitalisatie en elektrificatie, ben ik van mening dat het gericht werken aan oplossingen veel uitdagingen kan oplossen. Uiteindelijk zie ik dat studenten, maar ook het bedrijfsleven het meest leert van actief ondernemen. Het daadwerkelijk doen is leerzamer dan vanaf afstand kijken en beoordelen. Het vervolgens delen van deze kennis in de vorm van een wedstrijd zorgt ervoor dat studenten opgeleid worden als werkkrachten die wij als maatschappij nodig hebben.

Auteur: Harold van Faassen

Over mij:
Momenteel ben ik werkzaam bij Schneider Electric als System Architecture Designer en ondersteun ik partners en klanten met hun elektrotechnische systemen. Onderwerpen die dagelijks aan bod komen zijn energiemanagement, gebouwmanagement en de elektrische infrastructuur toegespitst op gebouwen en woningen. Mijn interesse ligt in het werken aan en leiden van de digitalisering en elektrificatie van gebouwen en woningen. Dit zal de veiligheid, betrouwbaarheid, efficiëntie en het comfort verhogen van mensen, processen en middelen.

Schneider Electric en Celcius

Het Celcius-team strijdt in De Solar Decathlon Build Challenge voor de ontwikkeling van het meest duurzame huis ter wereld. Ook Schneider Electric draagt een steentje bij. Ze levert een geavanceerde groepenkast met een Arc-Flash Detection Device (AFDD) en energiemonitoring per groep. Verder worden ook schakelmateriaal, slimme en regelbare laadpal en installatietoebehoren aangevoerd. Bijzonder is dat AFDD nauwelijks voorkomt in Nederlandse woningen, maar dit heeft wel meerwaarde. De NEN1010 raadt het component bijvoorbeeld aan op plaatsen met brandgevaar vanwege de aard van materialen die daar zijn verwerkt of zijn opgeslagen.