In de bouwsector wordt al jaren geroepen dat de hele bouwkolom beter met elkaar moet samenwerken. Niet alleen om efficiënter te werken, maar ook om bouwtijd te verkorten en bouwfouten te reduceren.

Lean bouwen, waarbij het tegengaan van verspilling en het optimaliseren van de klantwaarde centraal staan, kan hierbij helpen. Ruim driekwart van de marktpartijen in de bouw kent de term lean bouwen niet, terwijl de leanfilosofie voor de bouw juist een uitkomst kan zijn in de huidige moeilijke tijden. BouwKennis onderzocht in het BouwKennis Marketingmagazine wat marktpartijen het meest aanspreekt aan lean bouwen en wat hun houding is ten opzichte van de leanfilosofie.

• Gefaseerde bouwketen hoeft lean bouwen niet in de weg te staan
• Slechts één op de drie marktpartijen past leanfilosofie al toe in organisatie

Minder faalkosten, meer plezier
Het uitgangspunt van lean bouwen is dat alle activiteiten binnen een organisatie rechtstreeks moeten bijdragen aan dat waar de klant voor betaalt. Al het overige is verspilling. Van alle medewerkers in een organisatie wordt verwacht dat zij meedenken, zodat door de inbreng van ieders specialistische kennis gezamenlijk waarde kan worden gecreëerd voor de klant. Meer klantwaarde blijkt echter niet de belangrijkste doelstelling van lean bouwen te zijn volgens de marktpartijen. Doelstellingen als meer werkplezier en minder faalkosten spreken markpartijen meer aan. Vooral architecten, aannemers, installateurs en de handel vinden het verminderen van faalkosten belangrijk. Uitvoerende partijen hechten veel waarde aan werkplezier.

Negatief imago
Gemiddeld bijna één op de vijf marktpartijen is bekend met de term lean bouwen. Architecten en handel geven dit relatief het vaakst aan, afbouwers het minst vaak. Ondanks dat relatief weinig marktpartijen bekend zijn met lean bouwen, is het volgens de ondervraagden die er wel bekend mee zijn geen hype. Vaak wordt er negatief over de bouw gedacht omdat de bouwketen gefaseerd en erg projectmatig is. Markpartijen zeggen over het algemeen dat deze eigenschappen van de bouwsector het lean bouwen niet in de weg hoeven te staan. Vooral aannemers B&U, de handel en aannemers GWW vinden dat de bouwketen niet te gefaseerd of projectmatig is om efficiënt te werken.

Bouw kan leanfilosofie toepassen
De problemen die vaak aan de bouw worden toegekend, staan volgens de markpartijen het lean bouwen dus niet in de weg. Sterker nog; ze zijn het er gemiddeld allemaal over eens dat de bouwketen wel degelijk in staat is om die filosofie toe te passen. Ruim de helft is het hier gemiddeld mee eens. Vooral aannemers GWW en de handel zeggen dat. Bijna een vijfde van de handel is het er zelfs zeer mee eens. In totaal is slechts 17% het hier (zeer) mee oneens.

Ruim de helft van de marktpartijen zegt dat zijn eigen organisatie in staat is om de leanfilosofie toe te passen. Vooral installateurs en aannemers B&U geloven er in dat hun eigen bedrijf efficiënt kan samenwerken en de werkvoorbereiding beter kan doen. Minder dan 10% gelooft dat zijn eigen organisatie daar niet toe in staat is.

Handel en installatie lopen voorop
Alles in ogenschouw genomen komt duidelijk naar voren dat marktpartijen ervan overtuigd zijn dat de leanfilosofie zowel door de bouwkolom als door hun eigen organisatie geïmplementeerd kan worden. Het gefaseerde karakter en het projectmatige van de bouwsector staat deze efficiëntieslag ook niet in de weg. Toch wordt gemiddeld slechts bij één op de drie respondenten de lean bouw methode al gebruikt in de organisatie. Vier op de tien is zich aan het oriënteren op de mogelijkheden of is al bezig met het toepassen van de filosofie. Bijna 30% zegt echter het voorlopig niet of misschien wel nooit te gaan doorvoeren.

Dat is opvallend, omdat het vergroten van klantwaarde alles te maken heeft met het centraal stellen van de eindgebruiker. Een ander veelgehoord streven in de bouwkolom. De markpartijen zijn het er gemiddeld over eens dat lean bouwen ervoor zorgt dat de eindgebruiker binnen de bouwketen centraal komt te staan. Vooral voor de handel en installateurs die bijna dagelijks te maken krijgen met de eindgebruiker is dat van belang. Het is dan ook niet vreemd dat zij voorop lopen in het toepassen van de leanfilosofie. Zo is 47% van de handel en 33% van de installateurs al actief op het gebied van lean bouwen. Vooral bij logistieke processen van de handel zal lean bouwen een grote rol spelen.

Vertrouwen?
De grote vraag blijft waarom er nog relatief weinig marktpartijen actief bezig zijn met lean bouwen. Juist omdat faalkosten, bouwtijd en efficiëntie populaire onderwerpen zijn binnen de bouwkolom. Het karakter van de bouw staat ze niet in de weg, veel organisaties zijn in staat het toe te passen en toch gaat men niet massaal over. Is het een kwestie van vertrouwen? Een nipte meerderheid stelt dat er te weinig onderling vertrouwen in de bouwketen is om echt anders te gaan bouwen. Feit blijft wel dat lean bouwen juist in de huidige tijd van economische onzekerheid de sleutel kan zijn voor de bouwsector om te overleven. Elke marktpartij zou in dat licht moeten streven naar zo min mogelijk verspilling, kortere bouwtijden en meer klantwaarde. Dus naar een andere vorm van duurzaam bouwen.